LTTRS bereikt laaggeletterde ouders Kopgroep Bibliotheken Jaarverslag 2020

Twee en een half miljoen mensen in Nederland zijn laaggeletterd. Kinderen van laaggeletterde ouders maken al op jonge leeftijd een grotere kans op een lees-, taal- of rekenachterstand. Het project LTTRS doet daar iets aan. Coördinator Jenny Koopman vertelt hoe. “Als je niet goed bent in lezen en schrijven, is de bibliotheek zo’n beetje de laatste plek waar je naartoe wil. Maar we zijn er juist ook voor die mensen.”

Het idee achter LTTRS is in eerste instantie om de doelgroep te bereiken: ouders die moeite hebben met lezen en schrijven. Jenny: “Dat zijn dus niet alleen mensen met een migratieachtergrond en ook niet alleen mensen die weinig opleiding hebben gevolgd. Ik weet inmiddels dat er ouders zijn die een hbo-opleiding hebben afgerond en tóch laaggeletterd zijn.”

Waardevol

Laaggeletterdheid bij ouders zorgt niet alleen voor een taalarme omgeving voor hun kinderen. Het veroorzaakt ook vervelende situaties. Jenny: “Ouders die moeite hebben met lezen en schrijven worden regelmatig als onwillig gezien. Ze komen te laat of zijn niet goed op de hoogte van schoolactiviteiten. Maar dat hoeft dus geen desinteresse te zijn. Voor scholen kan het dan ook goed zijn nog eens kritisch naar hun nieuwsbrieven te kijken. Zijn die wel zo duidelijk? Taal is de basis voor rekenen, budget beheren en bijvoorbeeld klokkijken. Het werkt op heel veel vlakken door.”

Met het actieprogramma Tel mee met Taal geeft het kabinet een extra impuls aan het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. LTTRS werd daarvan gefinancierd. Ook de gemeentes Schagen, Den Helder en Hollands Kroon ondersteunden dit plan. KopGroep Bibliotheken zocht daarnaast de samenwerking met Stichting Lezen en Schrijven en won advies in bij Stichting ABC. Jenny: “LTTRS bestaat uit drie onderdelen. We hebben in samenwerking met Stichting Lezen en Schrijven een online training ontwikkeld voor onderwijsprofessionals. Zij krijgen handvatten om laaggeletterdheid bij ouders te herkennen en ze door te verwijzen naar het Taalhuis. Onderdeel daarvan was het verhaal van een ambassadeur. Iemand die zelf laaggeletterd was en tips kan meegeven. Dat was heel waardevol.”

Zeedraak

Het tweede onderdeel is een voorstelling van Theaterteam Eigen Werk. “Theater is een heel mooie manier om in gesprek te gaan”, vertelt Jenny. “Het stuk LTTRS is gemaakt voor kinderen in groep 1 & 2 en hun ouders. Het gaat over Lot en haar knuffel Zeedraak. Lot en Zeedraak lezen graag samen, maar hij wil terug naar de zee. Dat betekent dat papa het van hem over moet nemen, maar papa heeft altijd een smoesje."
‌
Ouders en kinderen zijn enthousiast over het stuk, of ze nu wel of niet thuis zijn in taal. “Ouders moeten vooral lachen om de taalgrapjes, kinderen vinden het een leuk stuk en kunnen na afloop op de foto met Zeedraak.” Jenny of een collega staat dan klaar om ouders die dat willen meer te vertellen over het Taalhuis. Ze heeft ook een goodiebag met daarin het ‘Ik wil leren’-formulier. “Het gaat erom dat mensen die hulp willen, ook weten waar ze die hulp kunnen vinden.”

Effecten

Het derde onderdeel van het project is een serie van 26 lesbrieven. Eén voor elke letter van het alfabet. De lesbrieven zijn ontwikkeld door KopGroep Bibliotheken en bieden de docenten alles wat ze nodig hebben voor mooie taalrijke lessen. Jenny: “De lessen zijn erop gericht om ook de ouders te betrekken. Bijvoorbeeld door thuis samen spullen zoeken die beginnen met de letter b.”
‌
‌De pandemie maakte het soms lastig om alle activiteiten uit te voeren zoals gepland. Toch is Jenny uitermate tevreden. “Natuurlijk lossen we dit niet op met één project. We merken wel al dat ouders, kinderen steeds meer besef krijgen over de impact van laaggeletterdheid. Op de lange termijn hopen we zeker de effecten te gaan zien en een mooi vervolg op dit project te kunnen bieden.”